Podział liryki

Podział ze względu na sposób uobecniania się podmiotu lirycznego

Liryka Forma wypowiedzi Charakterystyka Objaśnienia
Bezpośrednia 1. os. l.poj. ("ja") Podmiot liryczny ujawnia wprost swe myśli i przeżycia, nie usiłując ich obiektywizować; forma najbardziej typowa dla liryki Liryka osobista: podmiot liryczny sugeruje, że jest tożsamy z autorem zewnętrzym (adresat ma wrażenie, że to autor wprost przedstawia swe uczucia)

Liryka roli: podmiot liryczny wypowiada się, udając postać historyczną lub mitologiczną.

Liryka maski: podmiot liryczny wypowiada się, udając przdmiot, zwierzę, ideę ogólną itp.
Pośrednia 3. os., (niekiedy bezosobowo lub jako dialog) Podmiot liryczny pozostaje mniej lub bardziej ukryty; świat przedstawiony jest ukazywany jako autonomiczny, ale w sposób bardziej emocjonalny niż w epice i dramacie. Liryka opisowa: osobista perpektywa ujawniona jest w sposobie opisywania przedmiotów, zdarzeń, krajobrazu.

Liryka sytuacyjna: korzysta z narracji lub dialogu, tworząc sceny lub fabuły, w których występują bohaterowie różni od podmiotu lirycznego.
Podmiotu zbiorowego 1. os. l.mn.
("my")
Podmiot liryczny występuje jako "my"; najczęściej jest to grupa osób związana wspólnym odczuwaniem; odbiorca ma wrażenie, że autor zewnętrzny wypowiada się w imieniu wielu osób w tym i w jego własnym.
Inwokacyjna (liryka apelu) w 2. os. Podmiot liryczny występuje jawnie kierując swą wypowiedż do określonego adresata i to ów adresat (mniej lub bardziej określona osoba, grupa osób, personifikacja pewnej idei itp.) stanowi ośrodek wypowiedzi (liryczny "ty")

Podział ze względu na sposób uobecniania się podmiotu lirycznego

Typ liryki Temat Typowe gatunki Przykłady
Miłosna Miłość jako zjawisko lub też konkretne przeżycie miłosne związane z określoną osobą Erotyki: zbiorowa nazwa dowolnych utworów o tematyce miłosnej. Adam Mickiewicz "Niepewność" (Gdy cię nie widzę, nie wzdycham, nie płaczę...)
Refleksyjno-
-filozoficzna
Istota bytu, los człowieka, możliwość poznania świata, zagadnienia etyczne, przekonania światopoglądowe. Różne gatunki, ale raczej o dłuższym formacie wiersza (rzadko krótsze niż 11-zgłoskowiec) Jan Kochanowski, "Pieśń IX" (Nie porzucaj nadzieje, jakoć się kolwiek dzieje...)
Czesław Miłosz "Traktat moralny"
Religijna Bóg, obrzędowość religijna, nadprzyrodzony cel życia. Hymn, pieśń, psalm. "Bogurodzica", kolędy.
Patriotyczno-
-obywatelska
Dobro wspólne, troski i problemy całości społeczeństwa, naród. Często gatunki podniosłe, pieśni i formy dłuższe, z pogranicza epiki. Maria Konopnicka "Rota";
Jan Kochanowski "Pieśni wtóre. Pieśń XIV" (Wy, którzy pospolitą rzeczą władacie...)
Agitacyjno-
-polityczna
Cele działania określonej grupy ludzi, mobolizywonie do określonych zachowań. Różne gatunki podniosłe, np. pieśni, a również dość często satyryczne. Władysław Broniewski "Bagnet na broń"
Autotema-
tyczna
Poeta, czynności poetyckie, poezja (jej istota i rola), utwór poetycki, język poetycki, język poetycki. Różne gatunki, ale częściej formy krótkie (elementy spotykane np. w poemacie dygresyjnym). Horacy "Exegi monumentum";
Wisława Szymborska "Radość pisania"

Uwaga: w tradycyjnych podziałach (ukształtowanych przed wiekami) wyróżniało się pięć pierwszych typów liryki.
Z liryki autotematematycznej można wyodrębnić poezję lingwistyczną, która zajmuje się językiem jako takim.